Το Δέκατο Ζήτημα
Το Δέκατο Ζήτημα
Ένα Λουλούδι της Πόλης Εμίρνταγ
Μια εξαιρετικά ισχυρή απάντηση στις αντιρρήσεις που προβλήθηκαν ενάντια στις επαναλήψεις των εδαφίων στο Κουράν.
Πανάξια και πιστά μου αδέρφια,
Βεβαία αυτό το ζήτημα έχει συνταχθεί κάπως περίπλοκα και άκομψα λόγω της ταλαιπωρημένης μου κατάστασης. Ωστόσο πίσω από αυτές τις περίπλοκες εκφράσεις διαπίστωσα με βεβαιότητα την ύπαρξη μιας πολύτιμης θαυματουργικότητας την οποία δυστυχώς δεν κατάφερα να διατυπώσω. Όσο και αν οι εκφράσεις μου είναι κάπως θολές, επειδή όμως ανήκουν στο Κουράν, είναι μια ιερουργία στοχασμού, και το κοράλλι ενός ιερού, υπερυψωμένου, λαμπρού μαργαριταριού. Άρα ας δοθεί η προσοχή στο διαμάντι που κρατάει στο χέρι, και όχι στα αποφόρια. Επιπροσθέτως, αυτό το ζήτημα γράφτηκε υπό συνθήκες αρρώστιας, ταλαιπωρίας και πείνας, αναγκαστικά σε δύο-τρείς ημέρες του μήνα Ραμαζάν, αρκετά περιληπτικά και συνοπτικά, περιλαμβάνοντας πολλές αλήθειες και διάφορες αποδείξεις μέσα σε μια πρόταση. Για αυτό λοιπόν, ας αγνοηθούν οι ελλείψεις του![1]
Πανάξια και πιστά μου αδέρφια!
Καθώς διάβαζα το θαυματουργό κήρυγμα του Κουράν στον Ένδοξο μήνα του Ραμαζάν, όποιο από τα τριάντα τρία εδάφια -η σχέση των οποίων με το Ρισαλέ-ι Νουρ έχει επισημανθεί στη Πρώτη Λάμψη- αντίκριζα, παρατηρούσα ότι ακόμα και η σελίδα, το φύλλο και η ιστορία στο οποίο βρισκότανε το εδάφιο αφορούν σε ένα βαθμό τους μαθητές του Ρισαλέ-ι Νουρ με έναν τρόπο διδακτικό. Και όπως το εδάφιο περί του φωτός «Νουρ» στην Σούρα «Αλ-Νουρ» υποδεικνύει το Ρισαλέ-ι Νουρ με δέκα δάχτυλα, έτσι και τα εδάφια που το ακολουθούν περί του ερέβους αφορούν επίσης σε αρκετά υψηλό βαθμό αυτούς που είναι εναντίον του. Ένιωσα θαρρείς πως αυτό το αξίωμα, βγαίνει από το ιδιαίτερο νόημα και αποκτά ένα γενικότερο χαρακτήρα, και ότι σε αυτόν τον αιώνα το Ρισαλέ-ι Νουρ και οι μαθητές του διακρίνονται ως ένα επακριβώς μέλος αυτού του γενικότερου νοήματος.
Ναι, ο λόγος του Κουράν παρουσιάζει μια τόσο θαυματουργικότητα και καθολικότητα, και φέρει μια ευρύτητα, ένα ύψιστο επίπεδο και περιεκτικότητα, τα οποία προέρχονται: πρωτίστως από το τέλειο αξίωμα της Κυριότητας του Προ-Αιώνιου και Αιώνιου Ομιλητή Αλλάχ(Mütekellim-i Ezelî)· και ύστερα από το εκτεταμένο αξίωμα του Ατόμου [Προφήτη Μουχάμμεντ(Σ.Α.Ου)], ο οποίος είναι ο συνομιλητής που εκπροσωπεί την ανθρώπινη ύπαρξη αλλά και όλο το σύμπαν· έπειτα από το ευρύτατο αξίωμα των ύψιστων κηρυγμάτων προς το ανθρώπινο είδος που έχουν διεξαχθεί σε κάθε αιώνα· και βεβαίως από το πλέον ύψιστο και περιεκτικό αξίωμα του διαγγέλματος που κηρύσσει τον Κύριο αυτού του κόσμου και του υπερπέραν, της γης και των ουρανών, της προ-αιωνιότητας και της αιωνιότητας, τον Δημιουργό του Σύμπαντος(Hâlik-ı Kâinat) και όλους τους θείους κανόνες περί της διαχείρισης και προστασίας όλων των πλασμάτων. Ώστε λοιπόν ο λόγος αυτός του Κουράν συνιστά μια τέτοια διδασκαλία, η οποία καθώς ακόμη και το απλό και επιφανειακό επίπεδό του χαϊδεύει τις απλές αντιλήψεις των απλών ανθρώπων που αποτελούν τη πλειοψηφία, ταυτόχρονα δίνει μια απόλυτη ικανοποίηση και στους πιο υψηλούς διαλεγόμενους του. Συνεπώς αυτές οι αφηγήσεις δεν είναι απλά κάποιες ιστορικές αφηγήσεις για να λάβουμε κάποιο μάθημα ή μια διδαχή, αλλά η κάθε μία σαν να καθιερώνει ένα διαχρονικό νόμο που απευθύνεται στον έκαστο αιώνα και σε κάθε επίπεδο σαν να αποστέλλεται εκείνη τη στιγμή, εκ νέου. Και ιδίως με τις πολλαπλές επαναλήψεις των απειλών όπως اَلظَّالِمٖينَاَلظَّالِمٖينَ οι οποίες ανακοινώνουν με σφοδρότητα τις ουράνιες και γήινες συμφορές που είναι οι τιμωρίες των τυραννιών, στρέφει τα βλέμματα των ανήκουστων τυραννιών τούτης της εποχής στις συμφορές που υπέστησαν οι λαοί του Άντ, Σεμούντ και Φαραώ, και δίνει παρηγοριά στους θλιμμένους πιστούς με τη σωτηρία των Προφητών όπως ο Ιμπραχίμ (Αβραάμ) και Μουσά (Μωυσή)(Αλεïχίμους-σελλάμ, Είθε οι ευλογίες του Αλλάχ να είναι μαζί τους).
Πράγματι, αυτό το Θαυματουργό Κήρυγμα του Κουράν, το οποίο με μια ύψιστη ευγλωττία εκθέτει και διδάσκει -σε κάθε επίπεδο, σε κάθε εποχή και αιώνα, είτε πηγαίνοντας εμάς προς αυτούς είτε φέρνοντας αυτές τις εποχές κοντά μας σαν τις σκηνές του σινεμά- ότι όλο το παρελθόν οι νεκρές εποχές και οι αιώνες, οι οποίες κατά την άποψη των απερίσκεπτων και παρεκκλινόντων είναι δήθεν ένας τρομερός και άγριος μηδενικός τόπος ή μια θλιβερή και καταστραμμένη νεκρόπολη, είναι στην πραγματικότητα η κάθε μια ένα ζωντανό παράδειγμα, ένας απίστευτος ζωντανός και εξολοκλήρου έμψυχος και υπαρκτός κόσμος, και μια χώρα του Απόλυτου Επιμορφωτή, συσχετιζόμενη με εμάς. Με την ίδια ευγλωττία και θαυματουργική διδαχή το Κουράν, ανασταίνοντας όλα τα άψυχα και κάνοντας τα να ομιλούν και να σπεύδουν σαν υπεύθυνοι υπάλληλοι σε αλληλοβοήθεια δίνει αληθινά, διαφωτιστικά, ευφρόσυνα μαθήματα στους ανθρώπους, τα τζίν και στους αγγέλους· και διδάσκει ότι αυτό το σύμπαν το οποίο οι παρεκκλίνοντες το θεωρούν άψυχο, άθλιο, νεκρό, μια απέραντη άβυσσο που κατρακυλά στον αποχωρισμό και ματαιότητα, είναι στην πραγματικότητα, μια βίβλος του Υπερτέλειου και Αυτοτελή Μονάρχη(Samedânî), μια πόλη του Πολυεύσπλαχνου(Rahmâni), μια έκθεση των έργων του Κυρίου και Επιμορφωτή(Rabbânî). Συνεπώς και αυτό το Κουράν, θα απολάβει και θα κατέχει άξια την εύνοια και τις άγιες ιδιότητες όπως: το να αποφέρει δέκα ή μερικές φορές χίλια ή και χιλιάδες σαβάμπ (αμοιβές) σε κάθε του γράμμα, το να μην μπορεί ούτε το σύνολο των ανθρώπων και των τζιν να παρουσιάσει ένα παρόμοιο του, το να απευθύνεται και να συνδιαλέγεται με όλη την ανθρωπότητα και την πλάση δεόντως, το να αντιγράφεται συνέχεια και με ευχαρίστηση στις καρδιές εκατομμυρίων χάφιζ που το αποστηθίζουν, το να μη γίνεται πληχτικό παρόλες τις πολλαπλές και συνεχής επαναλήψεις, το να εγκαθίσταται με έναν τέλειο τρόπο στα ευαίσθητα μυαλά των παιδιών παρόλο που υπάρχουν κάποια περίπλοκα σημεία, και το να ακούγεται με αγαλλίαση από αρρώστους, ευπαθείς και ετοιμοθάνατους, θαρρείς και απολαμβάνουν το ύδωρ του Ζαμ-Ζαμ. Και συνεπώς αυτό το Κουράν θα αποφέρει την ευτυχία στους μαθητές του και στους δύο κόσμους. Και σε συνάφεια με το μυστήριο ότι ο διαβιβαστής του [ΜουχάμμεντΣ.Α.Ου] φέρει μια αδίδαχτη παρθένα μόρφωση, χωρίς να του προκαλεί την οποιαδήποτε υποκρισία και μεγαληγορία σύμφωνα με τη σοφία της φυσιολογικής ροής που εκπηγάζει απευθείας από τον ουρανό, και με τον τρόπο του λόγου του που χαϊδεύει τις απλές αντιλήψεις των κοινών ανθρώπων που είναι η πλειονότητα, και ανοίγοντας τις πιο εμφανείς σελίδες όπως ο ουρανός και η γη, και παρουσιάζοντας πίσω από αυτές τις συνηθισμένες σελίδες τα απίθανα θαύματα της θείας δύναμης και διδάσκοντας τα νοήματα που εκφέρουν εκείνοι οι στίχοι της σοφίας του, παρουσιάζει μια όμορφη θαυματουργικότητα της θεϊκής εύνοιας μέσα στο κάλεσμά του.
Επιπλέον, με το μυστήριο της γνωστοποίησης ότι είναι μια βίβλος ικεσίας, κατήχησης, εξύμνησης και μονοθεϊστικής λατρείας [ταβχίντ] τα οποία καθιστούν απαραίτητη την επανάληψη, και ότι μέσου αυτών των όμορφων και ευχάριστων επαναλήψεων αποκαλύπτονται διαφορετικές έννοιες και βαθύνοιες σε μια και μόνο πρόταση ή μια ιστορία σε διάφορα επίπεδα αντίληψης· και με το μυστήριο που γνωστοποιεί ότι ακόμα και τα πιο μικρά και απλά γεγονότα και τα πιο ασήμαντα πράγματα βρίσκονται υπό την παρατήρηση της ευσπλαχνίας Του, και υπό τον έλεγχο της προφύλαξης και βούλησης Του· και συνάμα με το μυστήριο ότι επισημαίνει και εστιάζει στα μικρά γεγονότα των Σαχάμπε [οι ακόλουθοι του Προφήτη Σ.Α.Ου] ως προς την ίδρυση του Ισλάμ και την καθιέρωση της Σαρία, και ότι διαμέσου αυτών των πρόσκαιρων γεγονότων που λειτουργούν ως σπόροι, καθιερώνει και εγκαθιστά τις οικουμενικές αρχές και τους διαχρονικούς πολύ σημαντικούς καρπούς που θα αποδοθούν σε ολόκληρο το Ισλάμ και την Σαρία, παρουσιάζει μια ασυναγώνιστη λογοτεχνία και μια θαυματουργή ρητορική.
Ναι, δεδομένου ότι η επανάληψη της ανάγκης κάνει αναγκαία την επανάληψη, τότε η επανάληψη κάποιων εδαφίων τα οποία αποτελούν το πόρισμα αμέτρητων στοιχείων και έχουν την ισχύ χιλιάδων πορισμάτων και τα οποία σε μια περίοδο είκοσι χρόνων έχουν διδάξει πολλές διαφορετικές τάξεις απαντώντας ένα σωρό επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις. Επίσης είναι οι στοίχοι που θα αποδείξουν ότι η συντέλεια αυτού του μέγα σύμπαντος στη Δευτέρα Παρουσία και η μετατροπή της παρούσας γης στο μεγαλείο του υπερπέραν, και η διοίκηση ενός μόνο μέλους μέχρι και του ολόκληρου συνόλου, ενός μηδαμινού σωματιδίου αλλά και των τεράστιων αστέρων βρίσκονται στο χέρι αποκλειστικά του Αλλάχ… και είναι οι ίδιοι στίχοι που, στο όνομα του ύψιστου θεϊκού σκοπού της δημιουργίας του κόσμου δείχνοντας τη θεία οργή και θυμό του Κυρίαρχου Επιμορφωτή προς τις τυραννίες των ανθρώπων -οι οποίες εκνευρίζουν και εξοργίζουν ολόκληρη την πλάση, τους ουρανούς, τη γη και τα στοιχεία του- θα υπηρετήσουν στη σύσταση μιας ατελείωτης, άπειρης, τρομερής και καθολικής αλλαγής. Με βάση όλα τα παραπάνω η επανάληψη αυτών των εδαφίων λοιπόν, όχι μόνο δεν είναι ελάττωμα, αντιθέτως είναι ένα πολύ ισχυρό θαυματουργό λεκτικό ύφος μια ύψιστη ρητορική και μια ευπρεπή ευφράδεια, πλέον κατάλληλη και απαραίτητη.
Για παράδειγμα: Η πρόταση بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ [«Μπισμιλλάχιρραχμάνιρραχίμ» Στο Όνομα Του Αλλάχ του Πολυεύσπλαχνου του Οικτίρμονος.] η οποία είναι μόνο ένα εδάφιο και επαναλαμβάνεται εκατόν δέκα τέσσερις φορές, όπως έχει εξηγηθεί στη «Δέκατη Τέταρτη Αναλαμπή» του Ρισαλέ-ι Νουρ είναι μια τέτοια πραγματικότητα που συνδέει τη γη με τους ουρανούς, και διαφωτίζει όλο το σύμπαν και ο καθένας κάθε λεπτό, το έχει ανάγκη. Αυτή η πρόταση λοιπόν και εκατομμύρια φορές να επαναλαμβάνεται η ανάγκη θα εξακολουθεί να υπάρχει αμετάλλακτη. Είναι μια ανάγκη τόσο απαραίτητη που είναι όχι σαν το ψωμί που τρώγεται κάθε μέρα, αλλά σαν τον αέρα και το φώς του ήλιου που χρειαζόμαστε και θέλουμε κάθε λεπτό.
Και για παράδειγμα: Στη Σούρα طٰسٓمٓ το εδάφιο اِنَّرَبَّكَلَهُوَالْعَزٖيزُالرَّحٖيمُ [Και, βέβαια, Ο Κύριός σου είναι Εκείνος, ο Παντοδύναμος, ο Πολυέλεος. 26:9] επαναλαμβάνεται οχτώ φορές, και ανακοινώνει τη λύτρωση των απεσταλμένων προφητών και τις τιμωρίες των λαών τους. Είναι ένα εδάφιο που έχει την ισχύ χιλιάδων πραγματικοτήτων και διαθρυλεί στο όνομα του σκοπού της δημιουργίας του κόσμου και στο όνομα της απόλυτης κυριαρχίας του Αλλάχ. Η επανάληψη αυτού του εδαφίου που διδάσκει και εμπεδώνει ότι η αξιοπρέπεια του Κυρίαρχου Επιμορφωτή απαιτεί την τιμωρία των τυραννικών λαών, και η Θεία Ευσπλαχνία Του απαιτεί τη λύτρωση των απεσταλμένων Του, χιλιάδες φορές και να διεξάγεται, πάλι η ανάγκη και η θέληση προς αυτό, είναι ακέραιη και άφθαρτη, έτσι που το γεγονός αυτό παρουσιάζει μια θαυματουργή ευγλωττία και μια θεϊκή ασυναγώνιστη ηδυλογία.
Και για παράδειγμα: Στη Σούρα Ερ-Ραχμάν το εδάφιο فَبِاَىِّ اٰلَٓاءِ رَبِّكُمَاتُكَذِّبَانِ [Τότε, ποια από τις ευεργεσίες του Κυρίου σας θα αρνηθείτε;] και το εδάφιο وَيْلٌيَوْمَئِذٍلِلْمُكَذِّبٖينَ [Συμφορά αυτή την ημέρα για όσους διέψευδαν την αλήθεια.] στην Σούρα Ελ-Μουρσελάτ, τα οποία εκφωνούν απειλητικά στα τζίν και στην ανθρωπότητα, την απιστία και αχαριστία, την τυραννία και αδικία προς όλη την πλάση που εξοργίζουν το σύμπαν, εκνευρίζουν τη γη και τον ουρανό, βλάπτουν τους καρπούς της δημιουργίας του κόσμου, διαβάλλουν το μεγαλείο της Θείας ηγεμονίας διαψεύδοντας και υποτιμώντας το. Τα ίδια εδάφια συνιστούν ένα ολοκληρωτικό μάθημα και συνδέονται με χιλιάδες παρόμοιες πραγματικότητες και έχουν την ισχύ χιλιάδων ζητημάτων, ώστε χιλιάδες φορές και να επαναλαμβάνονται και πάλι η ανάγκη παραμένει φλέγουσα και είναι μια μεγαλειότητα ευγλωττίας και μια πανέμορφη λογοτεχνική θαυματουργικότητα.
Και για παράδειγμα: Λαμβάνοντας υπόψη ότι μέσα στην ικεσία του Προφήτη(Α.Σ.Ου.- Η ειρήνη και οι ευλογίες του Αλλάχ μαζί του), γνωστή ως Τζεβσέν-ουλ Κεμπίρ, -η οποία είναι μια πραγματική ικεσία που αναβλύζει από το Κουράν, και κατά κάποιο τρόπο ένα απόσταγμα Του- επαναλαμβάνεται εκατό φορές η φράση
سُبْحَانَكَ يَا لآ اِلَهَ اِلآّ اَنْتَ اْلاَمَانُ اْلاَمَانُ خَلِّصْنَا وَاَجِرْنَا وَنَجِّنَا مِنَ النَّار
[Σε αποκαθαίρουμε από οποιαδήποτε ατέλεια Ω Εσύ που δεν υπάρχει άλλος θεός εκτός Εσένα, Έλεος! Έλεος! Απελευθέρωσε, προστάτεψε, λύτρωσέ μας από τη φωτιά!]
η οποία εκφωνεί τις μεγαλύτερες αλήθειες του κόσμου, την οντότητα Ενός Μοναδικού Θεού, και τα τρία σπουδαία καθήκοντα των πλασμάτων προς τη Θεία Επιμόρφωση του Αλλάχ(Rubûbiyyet), (την εξύμνηση, τον εγκωμιασμό και τον καθαγιασμό). Δηλώνει το σημαντικότερό τους σκοπό ο οποίος είναι η σωτηρία από την αιώνια απελπισία που είναι και το πιο τρομερό ζήτημα της ανθρωπότητας και το πολυπόθητο αποτέλεσμα της δέησης και της ανθρώπινης ανικανότητας. Η επανάληψη λοιπόν αυτής της φράσης, και χιλιάδες φορές να γινότανε πάλι δεν θα αρκούσε.
Έτσι λοιπόν, οι επαναλήψεις του Κουράν ανάγονται σε αυτές τις αρχές. Ακόμα, μερικές φορές για λόγους που το απαιτούν -όπως η σπουδαιότητα της θέσης που βρίσκεται, η ανάγκη για την κατανόηση και το ιδιάζον ύφος της καλλιέπειας του- η πραγματικότητα του ταβχίντ [μονοθεϊσμού] εκφράζεται φανερά είτε υπαινικτικά είκοσι φορές σε μια και μόνο σελίδα, ωστόσο δεν προκαλεί πλήξη, αντιθέτως ενθαρρύνει και προκαλεί ενθουσιασμό. Στο Ρισαλέ-ι Νουρ έχει στοιχειοθετηθεί εντελώς το πόσο απαραίτητες, κατάλληλες, γλαφυρές και θαυμάσιες είναι αυτές οι επαναλήψεις του Κουράν.
Το μυστήριο και η σοφία των διαφορών που υφίστανται μεταξύ των Σούρα που αποκαλύφθηκαν στη Μέκκα και των Σούρα που αποκαλύφθηκαν στη Μαντίνα από άποψη ευγλωττίας και θαυματουργικότητας, και από πλευράς λεπτομερειών και συνοψίσεων μέσα στο Θαυματουργικό Κήρυγμα του Κουράν είναι το εξής:
Στην Μέκκα, οι πρώτοι διαλεγόμενοι και οι υπενάντιοι, ήταν οι ειδωλολάτρες των Κουρεḯσιδων και οι αγράμματοι. Για αυτό το λόγο, χρειαζόταν ένα ισχυρό και ύψιστο ύφος καλλιεπείας, μια θαυματουργή, πειστική σύνοψη για αφομοίωση και επανάληψη για την καθιέρωση, έτσι και οι περισσότερες Σούρα της Μέκκα εστιάζουν στις αδιάσειστες και καταφανές αποδείξεις των πυλώνων της πίστης, τα αξιώματα του μονοθεϊσμού. Παράλληλα με μια πάρα πολύ ισχυρή, υψηλή, θαυματουργή και μοναδική ευγλωττία με τις ουσιώδεις επαναλήψεις και ανακοινώσεις αποκαλύπτουν την αρχή και το τέλος της δημιουργίας, τον Αλλάχ και το υπερπέραν, όχι μόνο σε μια σελίδα, ένα εδάφιο, μια πρόταση, μια λέξη, άλλα μερικές φορές ακόμα και μέσω ενός μόνο γράμματος αλλάζοντας τη σύνταξη, φέρνοντας το ρήμα μπροστά το υποκείμενο στο τέλος, προσδιορίζοντας κάποιο ουσιαστικό ή αφήνοντας το αόριστο. Και με αυτό το ασυναγώνιστο τρόπο και αξιοθαύμαστο ύφος, έχει αφήσει τους επιστήμονες της λογοτεχνίας και τους ειδήμονες του λόγου έκπληκτους.
Όσο για τις Σούρα και εδάφια της Μαντίνα, επειδή οι πρώτοι συνομιλητές και οι αντιτιθέμενοι, ήταν οι Εβραίοι και οι Χριστιανοί, οι οποίοι ενστερνίζονται την ύπαρξη του Αλλάχ και είναι λαοί της βίβλου, ο αξιότερος τρόπος της ευγλωττίας και καθοδήγησης, ο ευπρεπής λόγος και οι ανάγκες σε αυτήν την περίσταση δεν είναι η δήλωση των υψηλών αρχών και πυλώνων της θρησκείας προς τον λαό της βίβλου με τον απλό, ξεκάθαρο και λεπτομερή τρόπο, αλλά η ανάγκη ήταν η διαλεύκανση των θεμάτων περί των θείων διαταγμάτων και κανόνων τα οποία ήταν θέματα διαμάχης και οι μικρές λεπτομέρειες και οι προελεύσεις και λόγοι αυτών των καθολικών κανόνων. Για αυτό το λόγο, οι Σούρα και τα εδάφια που αποκαλύφθηκαν στη Μαντίνα γενικότερα με ένα μοναδικό ύφος λόγου του Κουράν, μέσα από λεπτομερείς, διευκρινιστικές μα και απλές εξηγήσεις ταυτόχρονα αποτυπώνοντας τις αλήθειες περί του μονοθεϊσμού ταβχίντ, της πίστης και του υπερπέραν, ανακοινώνουν και αποδεικνύουν μια ύψιστη και ισχυρή πεμπτουσία, ένα αποτέλεσμα, ένα τεκμήριο οι οποίες συνάδουν της πίστης στον Αλλάχ και καθιστά τα εν λόγω μικρά και συγκεκριμένα γεγονότα της θρησκείας οικουμενικές και διαχρονικές αρχές. Με αποτέλεσμα εκτίνει, δοξάζει και ευλογεί το επίπεδο του λόγου που τις μεταφέρει.
Το Ρισαλέ-ι Νουρ έχει αποδείξει ακόμα και στους πείσμωνες -στο Δεύτερο Φως της Δεύτερης Φλόγας του Εικοστού Πέμπτου Λόγου- πως οι εκφράσεις όπως
اِنَّ اللّٰهَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَدٖيرٌ ⚛ اِنَّ اللّٰهَ بِكُلِّ شَىْءٍ عَلٖيمٌ ⚛
وَهُوَ الْعَزٖيزُ الرَّحٖيمُ ⚛ وَهُوَ الْعَزٖيزُ الْحَكٖيمُ
[Και ο Αλλάχ είναι ο Παντοδύναμος. Κουράν Ελ Μπάκαρα 2:20.]
[Και ο Αλλάχ είναι ο Παντογνώστης. Κουράν Ελ Ανκεμπούτ 29:62]
[Και Αυτός είναι Επιεικής και Πάνσοφος. Κουράν Ελ Ρουμ 30:27]
[Και Αυτός είναι Παντοδύναμος και Πολυεύσπλαχνος. Κουράν Ελ Ρουμ 30:5]
οι οποίες ως συνήθως βρίσκονται στο τέλος των εδαφίων και εκφράζουν την Ενάδα του Αλλάχ και το υπερπέραν, είναι οι πεμπτουσίες ενός ενάρετου ύψιστου λόγου, και ότι εμπεριέχουν χαρίσματα, ευφυολογήματα και πάνσοφα αποτελέσματα, εξηγώντας στο εν λόγω σημείο τις δέκα από τις αμέτρητες εκείνες αρετές αυτών των αποφθεγμάτων, και το ανεπιτήδευτο θαυματουργό ύφος που κατέχουν.
Ναι, το Κουράν καθώς εξηγεί τα δευτερεύοντα θέματα της Σαρία και τους νόμους της κοινωνικής ζωής, ξαφνικά ανυψώνει την όραση του διαλογιζόμενου στα ανώτατα οικουμενικά σημεία, μετατρέποντας έτσι το λιτό ύφος του σε ένα θείο ύφος, και τα μαθήματα της Σαρία σε μαθήματα μονοθεϊσμού. Δείχνει με αυτόν τον τρόπο ότι το Κουράν είναι μια βίβλος ιδεολογίας και διαταγμάτων και σοφίας, και συνάμα μια βίβλος πίστης και εξύμνησης, αλλά και συλλογισμού και προσευχής και κατήχησης και καλέσματος. Και με το να διδάσκει και να υπαγορεύει σε όλα σχεδόν τα σημεία, τους πολλαπλούς σκοπούς της καθοδήγησης του, παρουσιάζει μια διαφορετική, λαμπρή και θαυματουργή ευγλωττία από αυτή που υπάρχει στο λογοτεχνικό ύφος των εδαφίων της Μέκκα. Μερικές φορές μέσα σε δύο λέξεις, όπως رَبُّ الْعَالَمِينَ και رَبُّكَ και στην έκφραση رَبُّكَ η λέξει رَبُّ δηλώνει τη θεία Μοναδικότητα(Ehadiyyet), και με τη λέξει الْعَالَمِينَ τη θεία Ενάδα(Vâhidiyyet), και έτσι γνωστοποιεί τη θεία Ενάδα μέσα στη θεία Μοναδικότητα. Επιπλέων έτσι όπως βλέπει ένα σωματίδιο και το διορίζει στην κόρη του οφθαλμού έτσι και με το σφυρί του ίδιου εδαφίου, διορίζει και τάσσει τον Ήλιο στην κόρη του ουρανού σαν ένα μάτι. Για παράδειγμα, μετά το εδάφιο خَلَقَ السَّمَوَاتِ وَاْلاَرْضَ [Αυτός έχει δημιουργήσει τους ουρανούς και τη γη. Κουράν, Ελ-Χαντιντ, 57:4] το επόμενο εδάφιο يُولِجُ الَّيْلَ فِى النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِى الَّيْلِ [Αυτός βάζει τη νύχτα μέσα στη μέρα και τη μέρα μέσα στη νύχτα. Κουράν, Ελ-Χαντιντ, 57:6] και το ερχόμενο το οποίο είναι το εξής, وَهُوَ عَلِيمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ [Και Αυτός γνωρίζει αληθινά αυτά που κρύβονται μέσα στα σπλάχνα. Κουράν, Ελ-Χαντιντ, 57:7] λέει: «Μαζί με την τεράστια μεγαλοπρέπεια της δημιουργίας της γης και των ουρανών, ξέρει και διαχειρίζεται ακόμα και τις σκέψεις της καρδιάς». Και με έναν τέτοιο τρόπο έκφρασης, ο απλός και συνοπτικός αυτός διάλογος μετατρέπεται σε έναν έξοχο, ελκυστικό, ευνόητο και καθοδηγητικό διάλογο για τις αντιλήψεις των απλών, αγράμματων και κοινών ανθρώπων.
Μία Ερώτηση: «Επειδή μερικές φορές, μια σημαντική πραγματικότητα δεν μπορεί να διακριθεί με μια επιφανειακή ματιά και σε κάποια σημεία δεν αντιλαμβάνεται η σχέση μιας αναφοράς ενός μικρού και απλού γεγονότος με τις αρετές μιας καθολικής αρχής του μονοθεϊσμού-ταβχίντ, αυτό θεωρείται ως ελάττωμα. Για παράδειγμα, ανάμεσα στην αφήγηση του γεγονότος όπου ο προφήτης Γιουσούφ[Ιωσήφ- Είθε οι ευλογίες του Αλλάχ να είναι μαζί του] με ένα τέχνασμα κατάσχει το μικρό του αδερφό, αποτυπώνεται μια ύψιστη αρχή όπως وَفَوْقَ كُلِّ ذِى عِلْمٍ عَلِيمٍ [Υπάρχει ένας καλύτερος γνώστης πάνω από όλους τους γνώστες. Κουράν, Ελ-Γιουσούφ, 12:7] που όμως δεν φαίνεται να αρμόζει από άποψη λογοτεχνίας. Ποιά είναι η σοφία αυτού του μυστηρίου;»
Απάντηση: Στις περισσότερες εκτενείς Σούρα και τις πιο μέτριες -από τις οποίες η κάθε μια είναι σαν ένα μικρό Κουράν- ακόμη και σε πολλές σελίδες και θέσεις, το Κουράν δεν ακολουθεί μόνο δύο-τρείς λόγους αλλά επειδή κατέχει τις ιδιότητες να είναι και μια βίβλος εξύμνησης και πίστης και συλλογισμού και ένα βιβλίο κανόνων και σοφίας και καθοδήγησης, συμπεριλαμβάνοντας πολλά βιβλία και ποικιλία διδαχών, ο σκοπός του Κουράν είναι να εκφράζει την οικουμενική περιεκτικότητα της Θείας Επιμόρφωσης του Αλλάχ(Rubûbiyyet), και την μεγαλειότητα της εκδήλωσης αυτού. Και επειδή το Κουράν αποτελεί κατά κάποιο τρόπο την ανάγνωση της μέγα βίβλου του σύμπαντος, σαφώς και σε όλες τις θέσεις, μερικές φορές ακόμα και σε μια μόνο σελίδα ακολουθώντας πολλαπλούς σκοπούς καθώς παρουσιάζει την ιδιότητα διδασκαλίας των πραγματικοτήτων της πίστης και των επιπέδων του μονοθεϊσμού και της θείας γνώσης, από την άλλη για παράδειγμα, ανοίγει ένα κεφάλαιο σχετικά ασήμαντο επιφανειακά, και μέσα σε αυτό το μικρό κεφάλαιο διδαχής, τοποθετεί πάρα πολύ ισχυρούς συσχετισμούς με τους σκοπούς του, που αποκτούν έτσι μια αξιόλογη θέση μέσα στο συγκεκριμένο αυτό σημείο, και με αυτόν τον τρόπο επίσης ανεβάζει το επίπεδο της ευγλωττίας του.
Μια Δεύτερη Ερώτηση: «Ποιά είναι η σοφία που το Κουράν επαναλαμβανόμενα διδάσκει στην κάθε μία Σούρα, στην κάθε σελίδα και στο κάθε αξίωμα, και με αποδείξεις παρουσιάζει χιλιάδες φορές το μεταθανάτιο κόσμο του υπερπέραν, το μονοθεϊσμό και τα οφέλη και τις τιμωρίες της ανθρωπότητας, είτε άμεσα, είτε έμμεσα, είτε υπαινικτικά;»
Απάντηση: Για να επιτευχθεί η διδασκαλία των σημαντικότερων, μεγαλύτερων και πιο τρομερών ζητημάτων της σφαίρας των δυνατοτήτων και των μεταλλαγών και περιπετειών του σύμπαντος και ιδίως η εμπέδωση του μείζονος σημασίας από αυτών -η οποία είναι και το καθήκον του ανθρώπου που είναι ο εκπρόσωπος της γης και έχει πάρει στους ώμους του τη μέγα αυτή παρακαταθήκη- και παράλληλα για την εξάλειψη των αμφιβολιών και την καταπολέμηση των ανήλεων διαψεύσεων και επίμονων αντιθέσεων περί αυτών των μεγάλων ζητημάτων που θα επιφέρουν είτε διαμαρτυρία είτε αιώνια ευτυχία, το Κουράν όχι χιλιάδες αλλά και εκατομμύρια φορές κι αν χρειαζόταν να τα επαναλάβει για να αποσπάσει την προσοχή του ανθρώπου, να τα μεταδώσει και να τα κατοχυρώσει δεν θα ήταν περιττολογία. Και ήδη τα θέματα αυτά διαβάζονται και εκφωνούνται εκατομμύρια φορές από το Κουράν χωρίς ποτέ να προκαλεί ανία μα ούτε και τελειώνει ποτέ η ανάγκη προς αυτά. Για παράδειγμα, η διακήρυξη της πραγματικότητας της αιώνιας ευτυχίας που ευαγγελίζονται τα εδάφια,
اِنَّ الَّذِينَ اَمَنُوا وَعَمِلُواالصَّالِحَاتِلَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا اْلاَنْهَارُ⚛ خَالِدِينَ فَيهَآ اَبَدًا
[Για αυτούς που πιστεύουν και κάνουν καλά έργα, υπάρχουν Παράδεισοι με ποτάμια που τρέχουν από κάτω τους όπου και μείνουν αιωνίως. Κουράν, Ελ-Μπουρούτζ, 85:11]
για το λόγο και μόνο που εξαγγέλλουν ότι «σώζουν τον άνθρωπο και τον κόσμο του αλλά και όλους τους αγαπημένους του από την αιώνια ανυπαρξία που η πραγματικότητα του θανάτου θυμίζει κάθε λεπτό στον απεγνωσμένο, προσφέροντάς του την αιώνια ευτυχία» εκατομμύρια φορές και να επαναληφθούν, και μια σημασία όσο και το σύμπαν να τους δοθεί, και πάλι δεν είναι σε καμία περίπτωση ούτε σπατάλη, ούτε μειονέκτημα. Για αυτό λοιπόν, το Θαυματουργικό Κήρυγμα του Κουράν το οποίο διδάσκει τέτοιου είδους ανεκτίμητης σημασίας ζητήματα, και διαμορφώνει το σύμπαν σαν μια οικία, και προσπαθεί να αποδείξει, να πείσει και να διαβεβαιώσει τις τρομερές ανατροπές που θα γίνουν στη μορφή του, βεβαίως και η προσήλωση των βλεμμάτων σε αυτά τα ζητήματα ακόμα και χιλιάδες φορές, είτε φανερά, είτε κρυφά είτε αναφορικά είναι, όχι μόνο δεν είναι σπατάλη, αλλά αντιθέτως, αναζωογονεί με την προσφορά του σαν τις ύλες πρώτης ανάγκης όπως το ψωμί, ο αέρας και το φως.
Και για παράδειγμα, η σοφία στα απειλητικά εδάφια όπως,
وَالظَّالِمِينَ لَهُمْ عَذَابٌ اَلِيمٌ⚛اِنَّ الْكَافِرِينَ فِى نَارِ جَهَنَّمَ
[σίγουρα οι άπιστοι βρίσκονται στη φωτιά. Και οι τύραννοι, γι’ αυτούς υπάρχει σφοδρή τιμωρία. Κουράν, Ελ-Νισά, 4:111, Ετ-Τεβμπά 9:35,109, Ελ-Ινσάν, 76:31, Ιμπραχίμ 14:22]
τα οποία το Κουράν επαναλαμβάνει με τρομερή σφοδρότητα και δύναμη, είναι ότι -όπως έχει αποδειχτεί ρητά και στο Ρισαλέ-ι Νουρ- η διάψευση των ανθρώπων είναι μια τέτοια παραβίαση ενάντια στα δικαιώματα του σύμπαντος και τα περισσότερα όντα που βρίσκονται σε αυτό, ώστε εκνευρίζει τον ουρανό και τη γη και φέρνοντας σε οργή τα στοιχεία τους, χαστουκίζει αυτούς τους τυράννους με τους τυφώνες. Και με την ξεκάθαρη αποκάλυψη των εδαφίων اِذَٓااُلْقُوافٖيهَاسَمِعُوالَهَاشَهٖيقًاوَهِىَتَفُورُ⚛ تَكَادُتَمَيَّزُمِنَالْغَيْظِ [Όταν ρίχνονται σε αυτήν (Κόλαση) θα την ακούν να βρυχάται, διότι βράζει. ‘Ώσπου θα εκραγεί. Κουράν, Ελ-Μουλκ, 67:7-8.] η Κόλαση εκνευρίζεται τόσο πολύ σε αυτούς τους άπιστους τυράννους, που από την οργή της φτάνει σε σημείο έκρηξης.
Προς ένα τόσο ευρύ έγκλημα και παραβίαση λοιπόν, ο Μονάρχης του σύμπαντος βλέποντας όχι τη μικρότητα και ασημαντότητα του ανθρώπου, αλλά προς την ευρύτητα της τυραννίας του εγκλήματος, τον τρόμο που προέρχεται από την άπιστη αυτή παραβίαση του, για να παρουσιάσει τη σπουδαιότητα των δικαιωμάτων των υπηκόων Του, και την απέραντη ασχήμια της απιστίας και παραβίασης των άπιστων προς το διάταγμα Του, όχι χίλιες φόρες, αλλά και εκατομμύρια, ακόμα και δισεκατομμύρια φορές, με σφοδρότητα και οργή να επαναλάμβανε αυτές τις τιμωρίες αυτών των εγκλημάτων, και πάλι δεν θα ήταν σπατάλη ούτε και ελάττωμα. Για αυτό, εδώ και χίλια χρόνια εκατομμύρια άνθρωποι, χωρίς ανία τα διαβάζουν με μεγάλο πάθος και ανάγκη.
Ναι, κάθε μέρα, κάθε στιγμή, για κάθε άνθρωπο, ένας κόσμος φεύγει και ένας νέος κόσμος ανοίγει τις πύλες του. Και όπως η φράση لآاِلَهَ اِلاَّ اللَّهُ «Δεν υπάρχει άλλος θεός παρά μόνο ο Αλλάχ», επαναλαμβανόμενη με πάθος χίλιες φορές, φωτίζει την εκάστη μεταβαλλόμενη στιγμή και η ίδια η φράση لآاِلَهَ اِلاَّ اللَّهُ είναι αναγκαία για τον καθένα ώστε να φωτίσει αυτούς τους παροδικούς του κόσμους. Έτσι το ίδιο ακριβώς, το Κουράν με μια απόλυτη σοφία επαναλαμβάνει αυτά τα εδάφια, για να μην αφήσει να μαυρίσουν αυτές οι ποικίλες παροδικές σκηνές και αυτοί οι διαρκώς ανανεωνόμενοι και κινούμενοι κόσμοι, και για να μην αφήσει να παραμορφωθούν οι εικόνες που αντικατοπτρίζονται στον καθρέπτη της ζωής, και για να μην φέρει σε αντίθετη θέση τους καλεσμένους του οι οποίοι το επαληθεύουν με μαρτυρία. Και με αυτόν τον τρόπο, με την ανάγνωση των εδαφίων περί των τιμωριών αυτών των εγκλημάτων, και των αυστηρών απειλών του Προ-Αιώνιου Βασιλιά που συντρίβουν το πείσμα τους, να εκτιμήσουν αξίως τα εδάφια του, και να προσπαθούν να γλιτώσουν από την πλάνη του νέφς [τα πάθη του εαυτού] κατανοώντας ότι ακόμα και ο σατανάς δε πλησιάζει στη φαντασίωση ότι αυτή η τόσο ισχυρή και επίμονη επανάληψη των απειλών του Κουράν θα μπορούσε να είναι ψευδής! Και έτσι δείχνει ότι, η οδύνη της κόλασης είναι η ίδια η δικαιοσύνη για αυτούς που διαψεύδουν τα εδάφια αυτά.
Και για παράδειγμα: Με βάση της σοφίας που βρίσκεται στις πολλαπλές επαναλήψεις των ιστοριών, όπως της Ράβδου του Μούσα (Μωυσή) και την πολύ-σοφή και ωφέλιμη ιστορία του Μούσα (Αλέϊ-χίς Σαλάμ – Είθε η ειρήνη του Αλλάχ να είναι μαζί του), και των υπολοίπων απεσταλμένων προφητών(Η ειρήνη του Αλλάχ ας είναι μαζί τους), -των οποίων οι προφητείες όλων τεκμηριώνουν και επαληθεύουν την ορθότητα της Αποστολής του Αγγελιοφόρου Άχμεντ (Μουχάμμεντ Αλεïχί - Σαλάτου Ουεσελλάμ, Είθε η ειρήνη και οι ευλογίες του Αλλάχ να είναι μαζί του)- και το ότι ο οποιοσδήποτε ο οποίος δεν μπορεί να διαψεύσει το σύνολο τούτων των αγγελιαφόρων δεν μπορεί στα πλαίσια της πραγματικότητας να διαψεύσει ούτε Αυτόν· και επίσης δεδομένου ότι, ο κάθε άνθρωπος δεν δύναται να διαβάσει όλο το Κουράν κάθε στιγμή, η επανάληψη αυτών των ιστοριών που αποτελούν τις σημαντικές βάσεις της πίστης σε εκτεταμένες και μέτριες Σούρα καθιστώντας τες ως ένα μικρό Κουράν, διαπιστώνεται ότι δεν είναι σπατάλη, αλλά αντιθέτως κατέχει την πιο άξια ευγλωττία με το σκοπό της διδασκαλίας, ο οποίος είναι να διδάξει ότι το ζήτημα του Μουχάμμεντ (Αλεïχί - Σαλάτου Ουεσελλάμ, Είθε η ειρήνη και οι ευλογίες του Αλλάχ να είναι μαζί του) είναι το σημαντικότερο γεγονός της ανθρωπότητας και το μεγαλύτερο ζήτημα του σύμπαντος.
Ναι, η καταλληλότητα Του [Μουχάμμεντ] για αυτό το ύψιστο θαυμάσιο αξίωμα έχει αποδειχτεί στο Ρισαλέ-ι Νουρ με έναν αδιαμφισβήτητο τρόπο, και με πάρα πολλά στοιχεία και τεκμήρια. Και με το ότι, το Κουράν δίνει το υψηλότερο αξίωμα στην Προσωπικότητα του Άχμεντ, και συμπεριλαμβάνοντας τους τέσσερις πυλώνες της πίστης παρουσιάζει τη φράση مَحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ ισάξια με τη βάση لآاِلَهَ اِلاَّ اللَّهُ , δηλώνεται πως η Αποστολή του Μουχάμμεντ (Αλεïχί - Σαλάτου Ουεσελλάμ, Είθε η ειρήνη και οι ευλογίες του Αλλάχ να είναι μαζί του) είναι η μεγαλύτερη πραγματικότητα του σύμπαντος, και η Προσωπικότητα του Άχμεντ(Α.Σ.Ου), είναι η πιο ένδοξη όλων των δημιουργημάτων, και η γενικότερη πνευματική Του προσωπικότητα και το ιερό Του αξίωμα το οποίο ονομάζεται η πεμπτουσία ή αλήθεια του Μουχάμμεντ(Α.Σ.Ου), είναι ο λαμπρότερος ήλιος και των δύο κόσμων. Και ένα από τα χιλιάδες τεκμήρια είναι ότι:
Με βάση την αρχή: اَلسَّبَبُكَالْفَاعِلِ «ο αίτιος είναι σαν τον πράτων.» είναι σαφές ότι οι καλές πράξεις που έχουν διεξαχθεί από όλη την κοινότητα-ούμμα Του σε κάθε εποχή, καταγράφονται παρομοίως και στο δικό Του μέρισμα. Και το ότι έχει διαφωτίσει όλες τις αλήθειες του σύμπαντος με το φως που έχει φέρει και έχει αφήσει ευγνώμων όχι μόνο τα τζίν, τους ανθρώπους, τους αγγέλους και τα έμβια όντα αλλά και ολόκληρο το σύμπαν τους ουρανούς και τη γη… και το ότι, βάση της μαρτυρίας που παρατηρούμε μπροστά στα μάτια μας ότι δηλαδή οι ικεσίες που πραγματοποιούν τα φυτά μέσω της γλώσσας της φύσης τους, και οι ικεσίες των ζωών που εκτελούν μέσω της έμφυτης ανάγκης που έχουν, βρίσκουν αποδοχή και απαντώνται εν πράξη… έτσι κατά τον ίδιο τρόπο οι εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια (λογιάζοντας και τα αόρατα), φυσικές και αναπότρεπτες αποδεκτές ικεσίες αυτής της αφοσιωμένης κοινότητας-ούμμα προς Αυτό το Άτομο(Α.Σ.Ου), και όλες οι προσευχές, ευλογίες παρακλήσεις και τα πνευματικά οφέλη που λαμβάνουν, αφιερώνονται πρωταρχικά σε Αυτόν(Α.Σ.Ου). Παράλληλα έχοντας υπόψη ότι, οι προκείμενες ιδιαιτερότητες θα μεταβάλλουν στο μέλλον την πνευματική προσωπικότητα Αυτού του Ατόμου(Α.Σ.Ου) -η οποία είναι η πεμπτουσία του Μουχάμμεντ(Α.Σ.Ου)- σαν το δέντρο Τούμπα του παραδείσου, ήταν κατεξοχήν γνωστό και φανερό στον Παντογνώστη του Αγνώστου Αλλάχ(Allâm-ül Guyub)· όλα αυτά καθιστούν χωρίς δισταγμό δίκαια και άξια το γεγονός ότι στη βίβλο Του [Ο Αλλάχ] Κουράν έχει δώσει την πλέον διακεκριμένη σημασία σε Αυτόν [Μουχάμμεντ Σ.Α.Ου.] και γι’ αυτό το λόγο έχει ανακοινώσει στα διατάγματα Του την υπαγωγή και υποταγή στις αρχές της Σούννας Αυτού Του Προσώπου, και την προσέλκυση της εύνοιάς Του [Μουχάμμεντ Σ.Α.Ου.] ως το σημαντικότερο ζήτημα της ανθρωπότητας. Βασιζόμενο και δεόντως όλων των παραπάνω αληθειών το Κουράν κάνει αναφορές πού και πού στην ανθρώπινη Του προσωπικότητα και την πρώιμη του ανθρώπινη κατάσταση τα οποία συνιστούν το σπόρο εκείνου του μεγαλοπρεπές δέντρου Τούμπα του παραδείσου.
Για το λόγο αυτό λοιπόν, το ότι οι πραγματικότητες που επαναλαμβάνονται στο Κουράν κατέχουν μια τέτοια αξία και σοφία, η εκάστοτε αγνή συνείδηση ομολογεί την ύπαρξη μιας ισχυρής και ευρύτατης πνευματικής θαυματουργίας σε αυτές τις επαναλήψεις. Εκτός εάν έχει εθιστεί με την επιδημία του υλισμού και έχει νοσήσει η καρδιά του και η συνείδηση του έχει αρρωστήσει, και φέρει τα γνωρίσματα του παρακάτω ιδιώματος:
قَدْ يُنْكَرُ الْمَرْءُ ضَوْءَ الشَّمْسِ مِنْ رَمَدٍ
وَيُنْكِرُ اْلفَمُ طَعْمَ الْمَآءِ مِنْ سَقَمٍ
[καμιά φορά ο άνθρωπος αρνείται το φως του ήλιου λόγο του άρρωστου ματιού του, και λόγο της αρρώστιας του στόματός του δεν εκτιμά τη νοστιμιά του νερού!]
[1] Είναι ένα μικρό λαμπρό λουλούδι αυτού του Ένδοξου Ραμαζάν και της πόλης Εμίρντα που πήρε τη θέση της στο δοκίμιο «Καρπό της φυλακής Ντενίζλη» ως «Το Δέκατο Ζήτημα». Εξοντώνει τις βρομερές και δηλητηριώδεις εικασίες των άπιστων, αποκαλύπτοντας τη σοφία των επαναλήψεων των εδαφίων που υπάρχουν στο Κουράν.
⚛⚛⚛