Τέταρτο Επίπεδο της Πρώτης Εξέχουσας Θέσης
Έπειτα, καθώς ο διανοούμενος ταξιδιώτης διάβαζε την κάθε σελίδα, το κλειδί της ευτυχίας η πίστη του ενισχυόταν, το κλειδί της πνευματικής προόδου η γνώση του αυξανόταν, και η πραγματικότητα της πίστης στον Αλλάχ, που είναι η βάση και η πηγή όλων των τελειοτήτων εξελισσόταν βαθμιαία. Και συνάμα καθώς οι πνευματικές αυτές απολαύσεις και γεύσεις που λάμβανε προκαλούσαν την περιέργεια του, παρόλο που είχε ακούσει τα απόλυτα και οριστικά διδάγματα του σύμπαντος, του ουρανού και της γης, φώναζε «Hel min mezid! هَلْ مِنْ مَز۪يدٍ– Δεν υπάρχει άλλο;». Ξαφνικά ακούει τις εκστατικές, εύθυμες αρμονικές εκκλήσεις (Zikir) και τους θλιβερούς αλλά γλυκούς ήχους των θαλασσών και των μεγάλων ποταμών. Και με τη γλώσσα της ύπαρξής τους και τη γλώσσα του λόγου, του λένε: «Κοίταξε μας! Και διάβασε μας!» Και αυτός τα κοιτάζει και βλέπει ότι:
Οι ζωντανές αυτές θάλασσες, οι οποίες είναι σε μια συνεχή κίνηση και έχουν μια φυσική έμφυτη κλίση διασκορπισμού, έκχυσης, και εισβολής -και παρόλο που περιστρέφονται με μια μεγάλη ταχύτητα που διανύουν σε ένα χρόνο μια απόσταση ενός κύκλου είκοσι πέντε χιλιάδων χρόνων μαζί με την υδρόγειο την οποία έχουν περικυκλώσει- ούτε σκορπίζονται, ούτε χύνονται μα ούτε εισβάλουν στο έδαφος του γείτονα. Άρα λοιπόν, με το διάταγμα και τη δύναμη ενός πανίσχυρου και ύψιστου, υπέρτατου Όντος περιστρέφονται, σταθεροποιούνται και προστατεύονται.
Έπειτα, κοιτάζει μέσα στις θάλασσες και παρατηρεί ότι: Εκτός από τα πανέμορφα, στολισμένα, και κομψά κοσμήματα, η σίτιση και διαχείριση, η γέννηση και θανάτωση χιλιάδων ειδών πλασμάτων είναι τόσο θαυμάσια οργανωμένη και τα τρόφιμα και αγαθά που τους παρέχονται από μια απλή άμμο και το πικρό νερό είναι τόσο τέλεια, που όλα αυτά αναμφισβήτητα μας αποδεικνύουν ότι αυτή η διαχείριση και σίτιση γίνεται μόνο από Τον Παντοδύναμο Κάτοχο Μεγαλείου Δύναμης (Kadir-i Zülcelal), και Τον Πολυεύσπλαχνο Κάτοχο Άπειρου Κάλους και Οίκτου προς το κάθε ον (Rahim-i Zülcemal).
Έπειτα, ο επισκέπτης κοιτάζει τα ποτάμια και παρατηρεί ότι: Τα οφέλη και καθήκοντα τους, τα έσοδα και έξοδά τους είναι τόσο προνοητικά και στοργικά, που αναμφισβήτητα μας αποδεικνύουν ότι όλα τα μεγάλα και μικρά ποτάμια, οι κρήνες και τα ρυάκια πηγάζουν και εκρέουν από το θησαυροφυλάκιο του ελέους Ενός Οικτίρμονος Κάτοχου Μεγαλείου Δύναμης και Γενναιοδωρίας (Rahman-ı Zülcelal-i ve’l-İkram). Και η συσσώρευση, διατήρηση και κατανάλωση τους είναι τόσο εξαιρετική ώστε λέγεται ότι «Τα τέσσερα μεγάλα ποτάμια πηγάζουν από τον Παράδεισο». Δηλαδή, βρίσκονται υπεράνω της φαινομενικής αιτιοκρατίας και πηγάζουν από το θησαυροφυλάκιο ενός πνευματικού παραδείσου, και εκρέουν αποκλειστηκά από την άγνωστη και ανεξάντλητη πηγή του.
Ο ευλογημένος Νείλος για παράδειγμα, ο οποίος έχει μετατρέψει την αμμώδηγη της Αιγύπτου σε παράδεισο, ρέει ανεξάντλητα και συνεχόμενα σαν μια μικρή θάλασσα από το βουνό Καμέρ (Cebel-i Kamer) του Νότου. Εάν για έξι μήνες το παρερχόμενο αυτό νερό συγκεντρώνοταν και έπειτα μετατρεπόταν σε πάγο, θα ήταν μεγαλύτερο και από το ίδιο το βουνό. Ωστόσο, το σημείο όπου αποθηκεύονται τα νερά του δεν καλύπτουν ούτε καν το ένα έκτο αυτού του βουνού. Όσο για τις πηγές του, λόγω του ζεστού κλίματος της περιοχής εκείνης, το λιγοστό νερό που λαμβάνει η διψασμένη εκείνη γη, το απορροφά πολύ γρήγορα και έτσι μένει πολύ λίγο νερό βροχής για τις πηγές του. Και επειδή αυτό το γεγονός δεν μπορεί να εξηγηθεί με αυτήν την αντιστάθμιση, η φήμη του ευλογημένου Νείλου ότι υπηρετεί πέραν της φαινομενικής αιτιοκρατίας που επικρατεί στην υδρόγειο και πηγάζει από έναν άγνωστο παράδεισο, εκφράζει μια σπουδαία και όμορφη αλήθεια.
Έτσι, λοιπόν είδε μία από τις χιλιάδες σαν τις θάλασσες, μαρτυρίες και πραγματικότητες των θαλασσών και ποταμών. Και αντιλήφτηκε ότι, όλες οι θάλασσες με μια ευρύτατη ομοφωνία και με την ανάλογη δύναμη του μεγαλείου τους εκφωνούν το لاَاِلَهَاِلاَّالله (Λα ιλάχε ιλ`λ-Αλλάχ-χού – Δεν υπάρχει άλλος θεός παρά μόνο ο Αλλάχ) και κατάλαβε πως, ως μάρτυρες αυτής της μαρτυρίας δείχνουν το καθένα από τα πλάσματα που εμπεριέχουν όλες οι θάλασσες. Και ως προς το νόημα και επιθυμία να εκφραστεί η καθολική μαρτυρία όλων των θαλασσών και ποταμών στο Τέταρτο Επίπεδο της Πρώτης Εξέχουσας Θέσης αυτή η μαρτυρία έχει διατυπωθεί ως εξής:
لاَ لاَ اِلَهَ اِلاَّ اللهُ الْوَاجِبُ الْوُجُودِ الَّذِى دَلَّ عَلَى وُجوبِ وُجُودِهِ فِى وَحْدَتِهِ جَمِيعِ الْبِحَارِ وَ اْلاَنْهَارِ بِجَمِيعِ مَا فِيهَا بِشَهَادَةِ عَظَمَةِ اِحَاطَةِ حَقِيقَةِ التَّسْخِيرِ وَ الْمُحَافَظَةِ وَ اْلاِدِّخَارِ وَ اْلاِدَارَةِ الْوَاسِعَةِ الْمُنْتَظَمَةِ بِالْمُشَاهَدَةِ